Badania prenatalne w ciąży – kiedy wykonać, na czym polegają?
Dzięki badaniom prenatalnym lekarz może wykryć albo wykluczyć wady rozwojowe płodu. Ich wykonania zaleca się szczególnie kobietom, które ukończyły 35 lat oraz w przypadku ryzyka obciążenia chorobą genetyczną płodu. Wykonuje się je także wtedy, gdy kobieta urodziła wcześniej dziecko z wadą genetyczną, wadą wrodzoną. Jeśli lekarz stwierdzi wady rozwojowe płodu, będzie mógł szybko wdrożyć odpowiednie leczenie.
Ze względu na podział badania prenatalne dzielą się na nieinwazyjne i inwazyjne. Poszczególne rodzaje badań prenatalnych w ciąży oraz metody zostały przedstawione w poniższym opracowaniu.
Kiedy najlepiej wykonać badania prenatalne?
Pierwszym badaniem prenatalnym w ciąży jest popularne badanie USG lub USG 3D, które każda kobieta w ciąży powinna wykonać między 11. a 13. tygodniem ciąży, a więc w pierwszym trymestrze. To także idealny czas na to, aby wykonać pierwszy test podwójny – biochemiczne badanie białek w krwi. Oba badania zalicza się do badań nieinwazyjnych.
Nieinwazyjne badania prenatalne w ciąży
Test podwójny czyli test PAPP-A (Pregnancy-Associated Plasma Protein A)
Test podwójny to badanie, które polega na pobraniu krwi od kobiety w ciąży, po to, aby zmierzyć stężenie osoczowego białka proteinowego i beta gonadotropiny kosmówkowej (beta-hCG). Dzięki tym testom lekarz będzie w stanie określić ryzyko wystąpienia u dziecka m.in. zespołu Downa (trisomia chromosomu 21), zespołu Pataua (trisomia chromosomu13), zespołu Edwardsa (trisomia chromosomu18), rozszczep kręgosłupa, bezmózgowie, wrodzony zespół nerczycowy.
W teście podwójnym podbiera się dwukrotnie krew ciężarnej kobiety; pierwszy raz w 10. lub 11. tygodniu ciąży, drugi raz pomiędzy 13. a 19. tygodniem.
Warto zauważyć, że test PAPP-A sugeruje się także kobietom przed 35 rokiem życia. Statystyki mówią bowiem, że około 70% dzieci z zespołem Downa, rodzą kobiety poniżej tego wieku.
Test potrójny
Test potrójny także zaliczany jest do nieinwazyjnych badań prenatalnych w ciąży. Krew – w teście potrójnym – pobiera się w celu oznaczenia trzech substancji: alfa-fetoproteiny (AFP), gonadotropiny kosmówkowej (hCG) oraz wolnego estriolu (uE3). Ponadto, lekarz w czasie wizyty przeprowadza rozmowę i wypełnia ankietę.
Test ten ma na celu ocenę ryzyka wystąpienia u dziecka aberracji chromosonalnych tj. zespołu Downa, Edwardsa, Turnera oraz otwartych wad centralnego układu nerwowego (CUN), a także możliwość wystąpienia uropatii zaporowych.
Test potrójny mogą wykonać kobiety, które nie zrobiły testu PAPP –A; standardowo jest on wykonywany pomiędzy 14. a 20. tygodniem ciąży.
Inwazyjne badania prenatalne w ciąży
Inwazyjne badania prenatalne wykonuje się, aby wykluczyć bądź potwierdzić wady/nieprawidłowości genetyczne u dziecka. Zalicza się do nich: amniopunkcję, kordocentezę, biopsję trofoblastu.
Amniopunkcja czyli amniocenteza
W przypadku, gdy testy biochemiczne z krwi nie wypadły dobrze, i istnieje uzasadnione prawdopodobieństwo, że dziecko urodzi się chore – wykonuje się amniopunkcję, najczęściej między 15. a 19. tygodniem ciąży. W tym celu pobiera się próbkę płynu owodniowego, który poddaje się dokładnej analizie laboratoryjnej, aby zdiagnozować wady genetyczne płodu. Płyn owodniowy pobierany jest za pomocą igły i strzykawki; w tym celu nakłuwa się pęcherz. Ultrasonograf służy zaś do ustalenia położenia dziecka.
Kordocenteza
Kordocenteza to badanie, które ma na celu pobranie krwi z żyły pępowinowej płodu; nakłuwa się powłoki brzuszne (podczas, gdy aparat USG kontroluje ułożenie płodu). Zabieg wykonywany jest od 18. tygodnia ciąży. Następnie krew zostaje poddana analizie, aby zdiagnozować choroby hemolityczne płodu i wady chromosomalne.
Kordocentezę przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Wskazaniem do wykonania badania są m.in. istniejący konflikt serologiczny, obrzęk płodu, anemia, hipotrofia płodu, infuzje do płodowe.
Ponadto, dzięki wynikom z badania, lekarz może ustalić w jakim stopniu płód jest niedotleniony oraz czy ma anemię. Jeśli niedokrwistość jest duża, przystępuje się do transfuzji krwi.
Podsumowując, badania prenatalne w ciąży – zarówno nieinwazyjne jak inwazyjne – są znakomitym narzędziem diagnostycznym, pozwalającym na wykrycie wielu wad i chorób płodu.
comment closed